رومیان باستان طرفداران گسترده عطر بودند و از آن به عنوان نوعی تجمل استفاده می کردند. اگر مصری ها مخترع بودند، رومی ها مبتکر بودند، زیرا آنها برای خوشایند خود و خدایان شان، اقلام معطر مختلفی ارائه کردند. اما به جای عطر، روم باستان ترجیح می داد به تولید پمادهای معطر ساخته شده از گلبرگ های گل، ادویه جات، ترشی جات یا سایر مواد طبیعی که عمدتاً از شرق و شهرهای یونان باستان سرچشمه می گرفتند، بپردازد. پمادهای معطر به طور معمول برای درمان بیماری ها، دفع بیماری های همه گیر یا برگزاری مراسم مذهبی استفاده می شد. طبق قدیمی ترین آداب و رسوم، کاهنان مرهم های معطری را روی منقل ها می ریختند تا زبانه ای از دود معطر ایجاد کنند که تا آسمان بالا می رفت و به خدایان می رسید. این گونه بود که رومیان و همچنین سایر مردمان باستانی مانند مصریان و اتروسک ها به خدایان احترام می گذاشتند تا از آنها خیرخواهی کنند. در واقع، اصطلاح لاتین عطر از (per fumum دود) گرفته شده است.
عطرها در قالب پمادهای معطر که با استفاده از مواد طبیعی مانند گلبرگ های گل و ادویه ها تولید می شدند، در ابتدا برای اهداف درمانی و مذهبی به کار می رفتند. اما از مصر تا روم باستان برای پاکسازی بدن نیز استفاده می شدند. در واقع، مردم هنوز از صابون برای بهداشت شخصی استفاده نکرده بودند و برای تمیز کردن خود، پاتریسیان ها طبقه ثروتمند رومی، مخلوطی از خاک و روغن داشتند که آن را با یک استریجیل که ابزاری فلزی به شکل قلاب است می گرفتند. این نوع پاکسازی همچنین در خانه یا در باشگاه های باستانی انجام می شد. پاتریسیان ها عاشق ماساژ دادن با پمادها و روغن های معطر در حمام های حرارتی بودند. گاهی اوقات روغن ها را مستقیماً به آب اضافه می کردند.
عطرها به صورت پمادهای معطر در شادترین فضاها، مثلاً در ضیافت های رسمی، نقش اول را بازی می کردند. در واقع مفهوم مدرن خوشبوکننده های اتاق از رومی ها ناشی می شود که از روغن های ضروری برای ایجاد فضایی معطر در طول ضیافت های رسمی استفاده می کردند. معمول بود که چند قطره اسانس به آب اضافه می کردند و روی میزهای میهمانان می پاشیدند. ناگفته نماند که هنگام صرف غذا، چند غلام با استفاده از کاسه های بزرگ آب با روغن های معطر و چندین کبوتر وظیفه ی عطر افشانی داشتند. کبوترها طوری پرواز می کردند که بال زدنشان آب معطر را بر سر مهمانان پخش می کرد.
عطر در میان رومیان نماد تجمل و ثروت بود. در نتیجه، بیش از حد و تقریباً به طور انحصاری توسط ثروتمندان طبقه بالا مورد استفاده قرار می گرفت. ضیافت های مجلل، به شدت از عطر برای ایجاد فضایی با عظمت استفاده می کردند. از مصرف مارچوبه معطر که در بشقاب های چوبی معطر سرو می شد تا پاشیدن آب معطر به مهمانان بسیار مرسوم بود. طبق افسانه، نرون چهار میلیون سسترس (معادل 24 میلیون یورو) را برای یک مهمانی خصوصی خرج کرد، زیرا که بارانی از گلبرگ های گل رز آغشته به اسانس گران قیمت مورد علاقه اش بر روی مهمانان ریخته شد. همچنین پلوتارک در نوشته های خود بازگو می کند که چگونه سزار با مارچوبه ای که به جای روغن ساده با یک مرهم معطر چاشنی شده بود، جشن می گرفت. در میان حکایات تاریخی مربوط به عطرها، حکایت مربوط به سزار از محبوبیت خاصی برخوردار است: او عادت داشت خود را با نت های عطر Telinum، مرهمی چرب ساخته شده از شنبلیله، مرزنجوش و شبدر شیرین زرد، می پوشاند. امپراتور سزار تنها کسی نبود که بدن خود را با عطر پوشانده بود. زنان رومی علاوه بر پخش کردن آن بر روی بدن خود، از این عطر برای آراستن موهای خود استفاده می کردند. به نظر می رسد این سنت از یونان و مصر وام گرفته شد. زنان مصری و اتروسکی گیاهان و گل ها، به ویژه گل های معطر را با چربی یا موم خمیر می کردند و مخروط های کوچکی درست می کردند تا آنها را در مدل موی خود پخش کنند. هنگامی که مخروط ها در معرض نور خورشید قرار می گرفتند، ذوب شده و عطر شدیدی از خود پخش می کردند.
از عطر، استفاده ی فراوانی در مسابقات و بازی ها چه به عنوان هدیه ای برای جمعیت حاضر و چه به عنوان عاملی برای از بین بردن بوی خون و بوهای نا مطلوب میدان مسابقه به عمل می آمد. برآورد شده است که رومیان در قرن نخست میلادی نزدیک به سه هزار تن عود و پانصد تن مُر استفاده کرده اند. البته رومیان از عطر به طور افراطی استفاده می کردند، نرو و همسرش پوپایا در قصرشان نوعی لوله کشی عطر با پوشش مخفی طراحی کرده بودند تا هنگام میهمانی، گلبرگ های گل از سقف کاخ به فضا پراکنده شوند. نقل شده است که هنگام مرگ پاپویا، نرو تمام ذخیره ی یک سال عود را که بالغ بر صدها تن می شد، در مراسم تشیع همسرش سوزاند.
رومی ها معمولاً از گل رز، اسطوخودوس، به، انار، انگور، ریحان و رزماری در عطرهای خود استفاده می کردند. مره دارچین و اووبالسام (عود کلاسیک) در کنار رزین ها و ریشه ها جزء مواد بسیار گرانبها به حساب می آمدند. بسیاری از مواد خام نیز از مناطق اشغال شده توسط سربازان رومی تامین می شد. پس طبیعی بود بسیاری از سربازان و بازرگانان رومی در ابتدا از مواد معطر استفاده کنند افرادی که که مواد اولیه و روش های مختلف مصرف را آوردند؛ و در نهایت این پمادها در انحصار کسانی بود که توانایی بازی با مواد خام را داشتند. هر پماد با مواد موجود تولید می شد که با توجه به پیروزی های رومیان و محموله های تخلیه شده در بنادر امپراتوری تغییر می کرد. نوع روغن، تصفیه و خلوص آن متناسب با طبقه اجتماعی متفاوت بود.
در روم باستان لازم به ذکر است که هیچ متخصص عطری وجود نداشت. کسانی که توانایی خرید مواد اولیه گران قیمت را داشتند، می توانستند آزمایش کنند و عطرهای خود را بسازند. قیمت نهایی یک عطر به عوامل زیادی از جمله جنس ظرف آن بستگی داشت. از آنجایی که رومی های نخبه با استفاده از عطرهای گران قیمت احساس غرور می کردند، هر از گاهی قیمت ها به طرز عجیبی با هم رقابتی می شد.
رومی ها روش هایی برای ساخت پماد، عطر، آب معطر و حتی پودرهای معطر ابداع کردند. فرآیند تقطیر یا روش قالب گیری دمشی برای اولین بار توسط رومی ها استفاده شد. آنها همچنین سنت نگهداری عطر در بطری های شیشه ای را آغاز کردند.
علیرغم این واقعیت که در آن زمان ها هیچ عطری به شکلی که امروز می شناسیم وجود نداشت، می توان تأیید کرد که این محصول مسیر تکاملی طولانی خود را در طول امپراتوری روم داشته است. اولین گام های خود را در زمینه های پزشکی و مذهبی برداشت و تنها پس از آن به عنوان یک لوازم آرایشی، ابزار زیبایی و نماد مقام معرفی شد.
نظر بدهید