عطرها تداعی عاطفی قوی دارند. نحوه بو کردن و بویی که می دهند می تواند از نرم تا طیفی عالی از احساسات را در افراد برانگیزند. به درستی چرا عطرها راه هایی به سوی معنویت و نیایش تلقی می شوند؟ آیین استفاده از عطر تقریباً در هر دینی داستانی دارد. مسلمانان به ویژه در روز جمعه بخور می سوزانند و اغلب مساجد نیز پیش از نماز همین کار را انجام می دهند. عطر در اسلام از اجزای بهداشت فردی محسوب می شود و پیامبر اکرم (ص) فرموده اند که پاکیزگی جسم و روح از نشانه های یک مسلمان واقعی است. در ادیان دیگر، مانند یهودیت، عطرها با برکات مقدس خوانده می شوند. در بودیسم، مسیحیت، جینیسم و دیگر ادیان، رایحه ها برای افزایش خلق و خو، دعا و مراقبه شناخته می شوند. صرف نظر از انتخاب رایحه، عود، گل یا عطرهای دیگر، هر عطری برای هر فردی احساسات متفاوتی را بر می انگیزد. عطرها را می توان برای بدن، سجاده نماز و یا به عنوان بخور برای معطر کردن محیط اطراف استفاده کرد.
عطر و مواد معطر بارها در کتب آسمانی و در روایات پیامبران نام برده شده اند. برای مثال در کتاب آسمانی انجیل به کرات به مواد معطر اشاره شده است (کسانی که برادران یوسف او را به عنوان برده به آنها فروختند قبیله ای از اسماعیلیان بودند که بار شترهایشان مُر، روغن بلسان و ادویه جات بود)، یا طبق روایات اسلامی، پیامبر اسلام استفاده از عطر را در زندگی روزمره و مراسم مذهبی تشویق می کرد و استفاده از عطر در هنگام رفتن به مجالس مردم به ویژه در مسجد و مخصوصاً برای نماز جمعه و نماز عید را مستحب می دانست. یا روایت است که در مهاجرت بنی اسراییل از مصر به کنعان، خداوند به موسی دستور ساخت عطری مقدس را برای خودش و نوع متفاوت دیگری را برای کشیش هایش آموخت. ملاقات ملکه ی سبا با سلیمان، به درخواست ملکه و به جهت باز کردن راه های بازرگانی شبه جزیره ی عرب، سرزمینی سرشار از مر و کندر، از فلسطین تا بین النهرین و مصر صورت گرفت.
عطرهایی که در داستان حضرت عیسی آمده است، از کندر و مر که هدایای او به هنگام تولد بودند گرفته تا استفاده از سنبل هندی برای شستشوی پاهایش در طول زندگی و در نهایت استفاده از مر در بستن کفن به بدنش پس از به صلیب کشیده شدن را شامل می شود. بعد ها یونانی ها استفاده از عطر را نه تنها در مراسم مذهبی بلکه برای اهداف کاملا لذت گرایانه و در بازی ها و ورزش ها به کار گرفتند که این مهم، آغاز اشکال ابتدایی از عطر درمانی بود. در داستان های آن ها به وفور از عطریات نام برده می شد.
در ادیان باستانی مرسوم بود که خدایان را با آواز خواندن، رقصیدن، و بخور دادن خشنود می کردند. اعتقاد بر این بود که عطر و بو در عبادتگاه باعث ایجاد احساس شدید ارادت و احترام به خدایان می شود. از آنجا که عبادتگاه به عنوان مکان مقدسی تلقی می شد، بازدیدکنندگان برای حفظ حرمت آن باید آداب خاصی را رعایت می کردند. اگر تاریخچه نحوه استفاده از عطر در مراسم مذهبی را دنبال کنیم، در روایت های تمدن های مختلف باستانی اشارات متعددی به این موضوع می یابیم. در بین النهرین، نمازگزاران موظف بودند قبل از رفتن به نماز، بدن خود را پاکسازی کنند و عطر بزنند. وظیفه کاهنان بود که روی دیوارها، کف و تصاویر خدایان عطر بپاشند تا فضایی آرام ایجاد کنند. در بابل، مخلوط کردن عطر با مصالح ساختمانی در زمان گذاشتن شالوده معبد، بسیار مرسوم بود. فرانسیس کنت در History of Perfume می نویسد: «انواع عطرهای معطر، به ویژه سرو، عطر خوش بو مر و غیره قلب خدایان و انسان را شاد می کرد». بین النهرینی ها نه تنها از عطر برای مقاصد مذهبی استفاده می کردند، بلکه معتقد بودند که عطر مانع از شر است و آنها را از بلایای طبیعی محافظت می کند.
عطرها و روغن های گرانبها برای مصریان که تمام تلاش خود را برای نشان دادن عشق و ارادت خود به خدایان انجام می دادند بسیار کاربرد داشتند. سوزاندن لامپ های پر از روغن معطر در محراب خدایان معمول بود. فرعون ها که خود را الهی می دانستند و می خواستند از نعمت های خدایان بهره مند شوند، مقادیر زیادی عطر به معابد هدیه می دادند تا نشانی از ارادتشان باشد. همچنین بدن خود را به نشانه الوهیت خود معطر می کردند. از عطر در مراسم مذهبی نیز استفاده می شد. مردم معتقد بودند که هدایای بخور و عطر توسط قدرت های الهی برکت داده می شود. در هند باستان، عبادت کنندگان از عطرها در مراسم مذهبی استفاده می کردند و چوب صندل را برای خوشبو کردن معابد می سوزاندند. چینی ها استفاده از عطر را از کشیشان بودایی که در قرن سوم و پنجم از هند آمده بودند آموختند. همچنین مرسوم بود که هندوها خدایان خود را با گل تزئین می کردند. مانند سایر مردم باستان، یونانیان نیز از عطر به عنوان هدیه به خدایان استفاده می کردند. فرانسیس کنت درباره اسکندر می نویسد: " اسکندر کبیر، زمانی که پسر بچه ای بود، در موقعیتی محراب ها را با ولخرجی با کندر پر می کرد، مربی او "لئونیدس" گفت که پرستش خدایان این چنین مجلل زمانی خواهد بود که او کشورهای تولیدکننده کندر را فتح کند. پس از اینکه اسکندر عربستان را فتح کرد، کشتی لئونیدس را فرستاد که حاوی کندر بود و به او خبر داد که اکنون خدایان را بدون هیچ محدودیتی پرستش خواهد کرد."
اهمیت عطر در دین اسلام از استفاده از عود و مشک گرفته تا نقش عطرسازی در اعمال مذهبی و معنوی بسیار مورد توجه است. برای قرن ها، استفاده از عطرها بخش قابل توجهی از آیین ها و سنت های اسلامی بوده است. یکی از دلایل مهم اهمیت رایحه در فرهنگ اسلامی، علاقه پیامبر اسلام (ص) به عطر است. پیامبر اکرم (ص) به خاطر عشق به عطرها معروف بود و مرتباً از عطرها و روغنهای معطر در زندگی روزمره خود استفاده می کرد. در واقع از او نقل شده است که عطرها غذای بهشت هستند. روغن های معطر و بخور برای قرن ها در مناسک و مراسم اسلامی از جمله در زیارت حج مکه استفاده می شده است.
نظر بدهید